معرفی ماهی شانک
شانک ماهیان (Sparidae) خانواده ای از ماهیان هستند که به راسته سوف ماهی سانان ( Perciformes) تعلق دارند .
از ماهیان این خانواده چند گونه ، در آبهای جنوبی ایران زندگی میکنند:
شانک دونواری
صُبیتی
شانک زردباله
کوپَر
سیم دندان نما
نام انگلیسی ماهی شانک Porgy و در زبان محلی کافر، کوفر، کوپر، زرد باله، کخو ، گوفر ، اوفر و گوپاه نامیده می شود .
مشخصات ظاهری شانک ماهیان
خانواده شانک ماهیان بدنی چهارگوش ، بیضی و تا اندازه ای بلند و در مقطع فشرده دارند . سر بزرگ ، دهان میانی تا حدی مایل و تقریبا قابل ارتجاع می باشد .
دندانها در هر دو فک در یک یا چند ردیف بصورت پیش ، نیش یا بصورت دندانهای ریز پراکنده در دهان هستند. دندانهای اطراف آسیابی و مخروطی هستند .
باله پشتی اغلب ۱۰ تا ۱۳ خار و ۱۰ تا ۱۵ شعاع نرم دارد .باله شکمی دارای یک خار و ۵ شعاع نرم می باشد .باله دمی نیز عمیقا لبه دار است .
سرپوش آبششی دارای یک خار کوتاه و کند است .فلس ها شانه ای بوده و تا اندازه ای سرپوشش آبششی را می پوشاند .
دارای ۲۴ مهره و حد اکثر طول آن به ۱۲۰ سانتی متر می رسد .
رنگ ماهی شانک جنوب بیشتر صورتی نقرهای است .
خصوصیات زیستی و شیلاتی ماهی شانک
پراکنش خانواده شانک ماهیان متمرکز در آبهای گرمسیری و معتدل اقیانوس اطلس ، هند و آرام می باشد و عمده گونه های آن در حوالی جنوب قاره آفریقا زندگی میکنند.
اغلب دریا زی هستند ولی ندرتا در آبهای لب شور و شیرین دیده می شوند .( آبِ لبشور آبی است که میزان نمک در آن از آبِ شیرین بیشتر واز آب دریا کمتر باشد.)
این ماهیان گوشتخوار بوده و از بی مهرگان صدفدار کف زی تغذیه می کنند . بعضی از گونه ها از علفها و جلبکهای دریایی نیز تغذیه می کنند.
روش صید
شانک ماهیان ، ماهیانی مهم از نظر صید ورزشی و تغذیه هستند . صید این ماهیان با ترال کف روب ، تور گوشگیر، رشته قلاب طویل و گرگور انجام می شود .
ارزش تغذیه ای ماهی شانک
اگرچه مصرف برخی گونه ها از خانواده شانک ماهیان سبب نوعی مسمومیت (Ciguatera) می گردد اما برخی گونه ها نیز ارزش غذایی بالایی دارند .
ماهی شانک جنوب ایران سرشار از مواد مغذی، ویتامینها ، امگا۳ ، آهن و فسفر است. فاقد اسیدهای چرب مضر بوده و برای تقویت قلب مفید می باشد. ویتامین A موجود در آن برای تقویت بینایی مناسب است .به دلیل دارا بودن امگا ۳ جهت بهبود عملکرد مغز و اعصاب مفید می باشد. از دیگر فواید مصرف ماهی شانک می توان به افزایش تراکم استخوان اشاره کرد چرا که با دارا بودن مقادیر کافی کلسیم خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد .
روش طبخ ماهی شانک
گوشت ماهی شانک جنوب ، سفید و نرم است و خار و تیغ کمی دارد بنابراین موقع خوردن آزاردهنده نمی باشد. خوشمزه ترین و بهترین روش پخت برای این ماهی به صورت سوخاری و سرخ شده است اما برای درست کردن ماهی شکم پر نیز می توان از آن استفاده کرد.
راهنمای طبخ ماهی شانک
برای تهیه یک ماهی شانک سرخ شده خوشمزه ابتدا فیله های ماهی را به مقداری آب لیمو یا نارنج ،زردچوبه ‚ آرد ‚ زعفران ‚ ادویه مخصوص و نمک و فلفل آغشته کنید و در یخچال قرار دهید . پس از یک الی دو ساعت از یخچال بیرون آورده و در یک ماهیتابه مناسب هر طرف را به مدت ۷ دقیقه در روغن داغ روی حرارت ملایم سرخ کنید.
برای سوخاری کردن این ماهی نیز می توانید فیله ها را در مخلوط نمک ، فلفل ‚ تخم مرغ ‚ آرد ‚ پودر سوخاری و ادویه ماهی مزه دار کنید سپس به مدت یک ساعت داخل یخچال قرار بدید تا به خوبی طعم بگیرد . و در آخر داخل سرخکن یا ماهیتابه حاوی روغن داغ به مدت ۱۰ دقیقه برشته و سرخ کنید .